In Het KLEINTJE Schoolalfabet delen 60 leerlingen van 9 tot 13 jaar hun ervaringen en ideeën over school. Hierin geven kinderen zelf aan wat ze leuk vinden aan school en wat zij denken dat er nog anders moet. En: een deel van de opbrengst gaat naar de Stichting Lezen & Schrijven om laaggeletterdheid in Nederland te voorkomen!
Het boek werd vervaardigd door De Alfabetboeken en is dus ingedeeld aan de hand van het alfabet. Het boek begint dan ook bij de A van Alfabet en eindigt met de Z van Zorgen.
Voorin staan de namen van alle tekenaars, schrijvers en de 23 bekende Nederlanders die aan deze bijzondere co-creatie hebben meegewerkt. Elk hoofdstuk begint met een vraag van een leerling aan een bekende Nederlander met betrekking tot hun vroegere schooltijd. Vervolgens staat er op elke pagina een verhaaltje van een kind over het onderwerp van het hoofdstuk. Tussendoor staan er ook bijpassende tekeningen van leerlingen.
Door het boek neem je een kijkje in het brein van een leerling; hoe ervaart hij of zij de dingen nu echt op school? Natuurlijk willen ze ‘dat de pauze langer is’, maar ze komen hier ook met goede argumenten voor. Bijvoorbeeld dat je je in de les dan beter kunt concentreren. Ze zien buitenspelen bovendien ook als een educatief onderdeel op school. Door te spelen leer je immers over sociale omgangsvormen. Het boek is ook een pleidooi tegen regels zoals Pieter Taffijn, medeoprichter van de Alfabetboeken, uitlegt. Onderwijs gaat niet om ‘het bijhouden van scorekaarten en ander administratief geneuzel’. Het moet wel leuk blijven.
Het combineren van onderwijs met de computer wordt door de kinderen geprezen. Ze vinden het leuk om te leren door middel van een game of een site. ‘Het is super leuk om met tablets te werken in de klas,’ zegt Maura, maar ze mogen niet op het internet en deze regel is wel te begrijpen. Ole vindt het leuk dat ‘kinderen dan iets op de computer kunnen zoeken’. In de maatschappij zijn computers niet meer weg te denken, dus is het niet meer dan normaal dat ze ook op school worden gebruikt. Kinderen met dyslexie komen ook aan het woord in Het KLEINTJE Schoolalfabet. Ze leggen uit hoe het is om dyslexie te hebben en hoe ze ermee om gaan en dat je nog steeds van lezen kunt houden. Gelukkig zijn er hulpmiddelen voor!
‘Mijn juf kan soms helemaal gek worden als ze zich altijd braaf aan de methodes moet houden, dus verzint ze soms zelf ook opdrachten.’ Stella snijdt hier een belangrijk onderwerp aan; juffen en meesters voelen zelf vaak het beste aan wat een klas nodig heeft en dan is het dus belangrijk om van het geijkte pad af te wijken en iets anders te ondernemen. Iedereen zal zich herkennen in de verhalen over feesten, kamp, irritatie, lol trappen en juffen en meesters. ‘Zonder een meester zou er geen orde zijn,’ laat Luna weten en zo is het. Juffen en meesters zijn onmisbaar voor het onderwijs en verdienen veel lof. Natuurlijk irriteren de leerlingen zich ook wel eens aan ze, maar meestal wel op een grappige manier!
In de co-creatie wordt ook vooruit gekeken naar de middelbare school. Er zijn interessante tips en verhalen van leerlingen waar kinderen echt iets aan hebben. Vooral als je het best wel spannend vindt! Bekende Nederlander Maurits Groen pleit voor meer natuuronderwijs en dan met name lessen over duurzaamheid. Het is noodzakelijk om bezig te zijn met de toekomst van de aarde, zeker voor kinderen. Yasmine drukt het in haar eigen woorden uit: ‘Ik vind het belangrijk dat we vroeg leren hoe je goed met de natuur moet omgaan.’ Ook op het gebied van overblijven en pesten valt er nog veel te leren, want veel leerlingen beklagen zich hierover. Een prettigere sfeer creëren zou een oplossing kunnen zijn.
Rekenen, spreekbeurten, toetsen, uitjes, wereldoriëntatie en creatieve vakken komen ook aan bod. Daarnaast is thuisonderwijs een boeiend hoofdstuk. Er zijn namelijk ook kinderen die niet naar school gaan, maar thuis worden lesgegeven door hun ouders of verzorgers. Er is vaak nog veel onduidelijkheid over, maar het is toegestaan mits er aan de wet wordt voldaan. Bij thuisonderwijs zijn er meestal geen vaste uren, want je leert de hele dag door. Je rekent tijdens het boodschappen doen en leert over de planten in de natuur tijdens een boswandeling. In het laatste hoofdstuk zorgen vertellen kinderen over het gemis van een geliefde of het verdrietig zijn over iets. Het is heel aandoenlijk hoe mooi kinderen dit kunnen verwoorden en het boek laat dan ook zien dat kinderen al volwassen ideeën hebben over zaken en dat hun mening er toe doet.
Het idee achter het boek Het KLEINTJE Schoolalfabet is prachtig; kinderen krijgen ook de kans om iets te zeggen over het onderwijs van nu en laten hun licht schijnen over hoe het in de toekomst beter kan. Soms had het boek echter nog wat innovatiever gekund; de interessante hoofdstukken hadden vaak wel wat langer mogen zijn en de voor de hand liggende onderwerpen als gym, feest, buitenspelen en kamp wat korter. Natuurlijk is het wel zo dat kinderen zelf hun favoriete onderwerpen het liefst belichten en dat dit vaak deze laatst genoemde zijn.
Het is ook jammer dat er zoveel fouten in het boek zitten; het geeft aan de ene kant de puurheid weer van de kinderverhalen, maar aan de andere kant geeft het ook een verkeerd signaal af aan kinderen als we laaggeletterdheid juist willen tegengaan. Het boek is echter een mooi initiatief en hopelijk zullen veel volwassenen er iets van opsteken. School moet immers kinderen niet alleen goed onderwijs bieden, maar ook leuk zijn!
Titel: Het KLEINTJE Schoolalfabet
Auteur: Richard van der Lee (Red.)
Uitgeverij: De Alfabetboeken
ISBN: 9789492269010
Voor kinderen vanaf 9 jaar.
Lees ook:Het kleintje van Manu – Szilvia Hunyadi
Lees ook:Schrijvers Live op het internet
Lees ook:Fahrenheit 451: De Weddenschap
Lees ook:Is website voor moeizame lezers nodig?
Lees ook:Zaza speelt doktertje – Mylo Freeman
Dank voor de gedegen recensie!
Over de zinsnede: “Het is ook jammer dat er zoveel fouten in het boek zitten” het volgende. In de inleiding merken we op dat het een boek is geworden zonder poespas, geschreven vanuit de puurheid en beleving van 60 kinderen over school en onderwijs, inclusief ‘tiepvouten’. Wij hebben beslist geen ‘zware’ redactie willen voeren, maar dat dit tot veel fouten heeft geleid, past in ieder geval niet in onze beleving.