Sabel is een ontroerend kinderboek over een Joods jongetje in de Tweede Wereldoorlog dat veel steun heeft aan zijn rode kater Sabel. Het boek werd geschreven door Suzanne Wouda en belicht de deportatie van Joodse kinderen in de jaren 1942-1943 en de kindertransporten van juni 1943.
“Ik zie Sabel onder het prikkeldraad door schieten, naar de wereld erbuiten. Of eigenlijk zie ik hém niet. Alleen een rode flits. Hij is pijlsnel.” Vanaf de eerste bladzijde kruip je als lezer in het hoofd van Max, een fantasierijke jongen met een Joodse achtergrond. In het ene hoofdstuk ben je met hem in Kamp Vught en in het volgende wordt er weer teruggeblikt naar de periode daarvoor – het begin van de oorlog en de onderduikperiode. In Kamp Vught leeft Max tussen de kinderen en mag hij soms zijn moeder ontmoeten. Zijn vader is ondertussen te werk gesteld in Moerdijk.
Er hangt een constante dreiging in Kamp Vught: wat staat de kinderen te wachten? Volgens Jacob gaan ze binnenkort op transport. Als volwassen lezer weet je al meer over de afloop dan Max zelf en je voelt dus constant met hem mee. Voor kinderen is het een spannender boek, omdat er voor hen meer valt te leren over deze verschrikkelijke periode. Wouda gaat misschien niet altijd in op de details van de Tweede Wereldoorlog, maar dat is ook niet de bedoeling van dit boek. Kinderen zullen zich kunnen identificeren met Max, omdat hij van hun leeftijd is. Waarom moet hij naar een kamp? Wat is er mis met hem? Hij is ten slotte een mens van vlees en bloed, zoals wij allemaal zijn. De vragen die je overhoudt aan dit boek zijn juist voer voor discussie in de klas of met ouders. Zo weet Wouda een heftig onderwerp dat niemand hoort te vergeten bespreekbaar te maken voor kinderen.
De invalshoek die Suzanne Wouda voor haar boek heeft gekozen is dan ook uniek; niet eerder beleefden we de oorlog door de ogen van een jongen wiens rode kater houvast biedt. Sabel is dé metafoor in het boek. Hij wil niet worden opgesloten, want daar voelt hij zich niet goed bij. Hij wil loslopen op zolder en het liefst naar buiten, maar dat kan niet. Net als Max, die zich tijdens het onderduiken al snel ontzettend verveelt. Mensen en dieren horen niet opgesloten te zitten, maar vrij rond te lopen. In de Tweede Wereldoorlog werden er steeds meer beperkingen opgelegd voor Joden en dit komt dus goed in het boek naar voren. Door de ogen van Max ervaren we hoe verschrikkelijk dat is.
Daarnaast leren we hoe beklemmend het onderduiken moet zijn geweest. Niet naar buiten mogen, weinig geluid maken en je zo snel mogelijk kunnen verstoppen. Het hoorde er allemaal bij. Hoe dichter je als lezer bij het einde van het boek komt, hoe heftiger het wordt. Je weet steeds meer over het verleden en je vreest het ergste voor de toekomst van Max. Sabel kon hij niet meenemen naar Kamp Vught, maar zijn levendige fantasie is fantastisch en helpt hem door de moeilijke tijden heen. De kater staat voor moed en doorzettingsvermogen, ook al is de wereld om je heen nog zo grijs. Sabel ontsnapt wel aan de Duitsers en Max probeert dat in zijn hoofd ook te doen door middel van zijn fantasie. Kortom, Sabel is een aangrijpend boek over een verschrikkelijke geschiedenis die op een originele en mooie manier wordt verteld.
Titel: Sabel
Auteur: Suzanne Wouda
Uitgeverij: Hoogland & Van Klaveren
ISBN: 9789089672452
Voor kinderen vanaf 9 jaar.
Lees ook:Oorlog in de klas – Theo Engelen
Lees ook:Kinderen met een ster – Martine Letterie
Lees ook:Kamp in de jungle – Joyce Pool
Lees ook:Het Kindertransport – Fedor de Beer
Lees ook:Steven Spielberg heeft filmrechten Oorlogspaard gekocht